.png)
Çökmüş Tozlarda Asbest Ölçümü
- Kenan YILDIZ
- 8 Tem
- 2 dakikada okunur
VDI 3877-1-2 NEDİR?Başlık: Indoor air pollution – Determination of asbestos in settled dust (İç ortam havasında çökmüş tozlarda asbest belirlenmesi)Kapsam: İç ortamlarda çökmüş toz örneklerinde asbest varlığının ve miktarının belirlenmesi, buna bağlı olarak alanın kirlilik durumunun değerlendirilmesi için yöntemler sunar.Özellikle eski binalar, asbest sökümü yapılan alanlar veya şüpheli bölgelerde uygulanmaktadır.
Kullanılan Temel Analiz Yöntemleri
PCM / PLM: Liflerin optik özelliklerine göre tanımlanması (HSG248 – NIOSH 7400).
SEM-EDS: Liflerin morfolojik ve kimyasal yapısının detaylı incelenmesi, çok düşük konsantrasyonlarda dahi liflerin hassas tanımlanması (VDI 3877-1-2).
Örnekleme Nasıl Yapılır?
Özel tasarlanmış karbon bant ile belirli bir yüzey alanından toz örnekleri alınır (VDI 3877 standardına göre yüzey alanı ve örnek sayıları belirlenir).
Toplanan örnekler SEM-EDX ile analiz edilerek asbest varlığı ve lif sayıları belirlenir.
Örnekleme genellikle kapalı alanların zeminlerinden ve düzgün yüzeyler gibi lif birikiminin yoğun olduğu noktalardan yapılır.
Analiz Sonuçlarının DeğerlendirilmesiVDI 3877-1-2, ölçüm sonuçlarını alanın kullanım amacına ve fonksiyonuna bağlı olarak değerlendirir.Asbest konsantrasyonu kabul edilemez değerlerdeyse:
✅ Alanın temizlenmesi (temizlik veya asbest sökümü),
✅ Alanın kullanılmaması veya erişime kapatılması,
✅ Havalandırma kontrolü yapılması gerekmektedir.
📌 Kullanım Amacı
✅ Alanın asbest lifleri ile kirlenip kirlenmediğini belirlemek,
✅ Asbest sökümü sonrası temizlik yeterliliğini kontrol etmek,
✅ Kullanım sırasında risk değerlendirmesi yapmak,
✅ Mahkeme ve iş güvenliği soruşturmalarında teknik delil sağlamak.
📌 Avantajları
✅ Hava örneklemesine ek olarak gerçek kirlenme seviyesini gösterir.
✅ Alanın kullanılabilirliğinin belirlenmesine yardımcı olur.
✅ Düşük konsantrasyonlarda bile lif varlığı hakkında bilgi verir.
Not: Hava örneklemeleri yalnızca ölçüm yapılan zaman aralığı için geçerli sonuç verirken, yüzey toz analizleri zamandan bağımsız şekilde alanın geçmiş ve mevcut kirlenme durumunu tespit etme imkânı sağlar. Ortamda hava akışı olmasa dahi yüzeyde birikmiş tozlar içindeki asbest tespit edilebilir.
Yukarıdaki videoda simüle edilen asbest lifleri zamanla yüzeylere çökecektir.
Ortamda hava akımı olmadığı zaman hava ölçümlerinde lifler (her ne kadar ortam da hava akışı manuel olarak sağlansa da ) sınır değeri geçmesi çok zordur. (sınır değer ülkemizde sadece kişisel maruziyet ölçümlerinde vardı 0.1 lif/cm³ temiz ortam sınır değeri tanımlı olmadığı için genel kabul kişisel maruziyet sınırı değeri kabul edilmektedir.) Zeminlere çöken ve ortamı kirleten asbest lifleri uygun hava akımı ile karşılaştığında solunum bölgesine ulaşarak akciğerlere ulaşabilir. Aşağıdaki videoda akciğere ulaşan liflerin simülastonunu izleyebilirsiniz.
Yorumlar