Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı'nın (IARC) “Talc (talk) and Acrylonitrile” başlıklı 136 No'lu Monograf’tır.

Kenan YILDIZ
16 Tem
2 dakikada okunur

Güncelleme tarihi: 19 Eyl

Dosya, Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı'nın (IARC) Haziran 2025’te yayımladığı “Talc and Acrylonitrile” başlıklı 136 No'lu Monograf’tır. Bu monograf, talkın (talc) kanserojen olup olmadığına dair bilimsel verilerin değerlendirilmesini içerir. Aşağıda, belgenin talk ile ilgili bölümlerinin Türkçe özeti yer almaktadır:

📌 GENEL AMAÇ ve KAPSAM:

IARC Monograf serisi, çeşitli maddelerin insanlarda kansere neden olma potansiyelini bilimsel veriler ışığında değerlendirmeyi amaçlar.
Bu ciltte, “talk”ın kansere neden olup olmadığını anlamak için insan çalışmaları, hayvan deneyleri ve mekanistik kanıtlar incelenmiştir.

📌 TALK İLE İLGİLİ ÖNCEKİ DEĞERLENDİRMELER:

Daha önce “asbest içermeyen talk” Grup 3 (sınıflandırılamaz) ve “perineal (genital bölgeye) talk bazlı vücut pudrası kullanımı” Grup 2B (muhtemelen kanserojen) olarak sınıflandırılmıştı.
Bu yeni değerlendirme, bu eski sınıflandırmaları geçersiz kılarak “talc” maddesini yeniden ele almıştır.
Asbest içeren talk ise bu değerlendirme dışında bırakılmış ve daha önceki Grup 1 (kesin kanserojen) sınıflandırması geçerli sayılmıştır.

📌 KANSER YAPICI (KANSEROJEN) ETKİ DEĞERLENDİRMESİ:

1. İnsanlarda Kanser:

Perineal talk kullanımının yumurtalık kanseri ile ilişkili olduğuna dair bazı epidemiyolojik çalışmalarda pozitif ilişki gözlenmiştir.
Ancak kullanılan talk ürünlerinde asbest bulaşma ihtimali dışlanamadığı için, bu pozitif ilişkilerde asbeste maruziyetin etkisi olabileceği değerlendirilmiştir.
Sonuç: İnsanlarda “kısıtlı kanıt” bulunduğu ifade edilmiştir.

2. Hayvanlarda Kanser:

Deney hayvanlarında (özellikle sıçanlarda) talk maruziyeti sonucunda adrenal medulla’da (böbreküstü bezi) tümör gelişimi görülmüştür.
Bu nedenle hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalarda “yeterli kanıt” olduğu vurgulanmıştır.

3. Mekanistik Kanıt:

Talkın kronik inflamasyona neden olduğu ve bunun kanser gelişimine katkı sağladığı mekanistik olarak gösterilmiştir.
“Kronik inflamasyon oluşturma” özelliği (KC6) açısından güçlü mekanistik kanıt olduğu belirtilmiştir.

📌 SONUÇ - GENEL DEĞERLENDİRME:

IARC Çalışma Grubu, talkı “insanlar için muhtemelen kanserojendir (Grup 2A)” olarak sınıflandırmıştır.
Bu karar, insanlardaki sınırlı kanıt, hayvanlardaki yeterli kanıt ve güçlü mekanistik kanıtların birlikte değerlendirilmesi sonucunda alınmıştır.

📌 EK NOTLAR:

Kozmetik, ilaç ve gıda ürünlerinde kullanılan talkın çoğunda asbest bulaşı riski geçmişte yaygın test yöntemleriyle saptanamayacak kadar düşük düzeyde kalmış olabilir.
FDA gibi kurumlar son yıllarda daha hassas test yöntemlerini kullanmaya başlamıştır.
Talkın fiziksel yapısı genellikle tabakalı (lamellar) olsa da lifsi (fibrous) ve asbest benzeri (asbestiform) şekillerde de bulunabilir.