ASBEST İKAME MADDELER Asbest içermeyen lifler; doğal organik lifler (pamuk ve saç), sentetik organik lifler (aramid, polyester ve rayon), doğal oluşan mineral lifler (wollastonit, diatom parçaları) ve insan yapımı mineral liflerdir. Asbestin insan sağlığı üzerine olan etkilerinin saptanması asbest yerine kullanılabilecek maddelerin araştırılması konusundaki çabalara hız vermiş olup, insan yapımı bazı mineral lifler endüstride kullanılmaya başlanmıştır. İnsan yapımı mineral lifler, lifli inorganik bileşiklerdir. Kaya, kil, cüruf ve camdan üretilirler. 3 ana grupta sınıflandırılırlar [1]. 1. Cam Lifi (Fiberglass): Cam Yünü ve Cam İplik (Cam Elyaf) 2. Mineral Yün: Kaya Yünü ve Cüruf Yünü 3. Ateşe Dayanıklı Seramik Lifler Cam elyaf, cam ipliğidir.
Silisli kum, kireçtaşı, asitborik, alüminyum ve magnezyum karışımından elde edilir. Yapılarda sıcak su ve buhar kazanları ve borularında, teknelerde hafif yapılı plastik gövdeleri sağlamlaştırmak amacıyla kullanılır.
Cam yünü, silis kumunun 1200 – 1250 °C'de ergitilerek elyaf haline getirilmesi sonucu oluşmaktadır. Dış duvarlarda her türlü duvar ve betonarme elemanların iç yüzeylerinde, iç bölme ve komşu duvarlarda, merdiven ve asansör boşluklarına bitişik duvarlarda, her türlü ahşap oturtma çatılar, metal çatılar ve sandviç çatılarda, ahşap karkas binaların içten ısı ve ses yalıtımı uygulamalarında kullanılmaktadır.
Kaya Yünü, yalıtıma en uygun kaya tipi olan bazalt kayadan üretilir. Isı yalıtımı, yangın yalıtımı, ses yalıtımı, asma tavanlarda ve rutubet ve nemi engellemek amacıyla kullanılır. Seramik lifler, metalik olmayan inorganik malzemelerdir. Oksitler, nitritler ve karbitler seramik malzemelerin esasını oluştururlar. Cam lifinin kullanıldığı yerlerde uygulama alanı bulurlar.
Tablo 2.2. İnsan yapımı mineral liflere ait sınır değerler [2]
* REL-TWA: NIOSH Tarafından Tavsiye Edilen Maruziyet Limitleri
** TLV-TWA: ACGIH Tarafından Tavsiye Edilen Maruziyet Limitleri.
*** Grup 3: İnsanlar için kanserojen olarak sınıflandırılmaz
**** Group 2B: İnsanlar için kanserojen olabilir.
Kaynaklar
ASBESTLE ÇALIŞMALARDA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ UYGULAMA REHBERİ kısmen alıntı yapılmıştır.
Comments